Data uit het GUESS-project, een gezamenlijk onderzoek van het Center for Family Business van de Universiteit van St. Gallen en Ernst & Young onder 109.000 studenten in 34 landen, heeft een significante daling laten zien in de mate waarin kinderen van ondernemers die aan het begin van hun carrière staan bereid zijn om het familiebedrijf over te nemen. Slechts 3,5% van de studenten van wie één of beide ouders zelfstandig ondernemer zijn, is van plan om direct na het afstuderen het familiebedrijf over te nemen. 4,9% van de ondervraagden uit deze groep verwacht dit binnen vijf jaar te doen. Uit een aantal stellingen, waarmee wordt gemeten of een student überhaupt bereid zou zijn om het familiebedrijf over te nemen, blijkt dat de pool van potentiële opvolgers, of dat nu zou gaan om nul, vijf, of dertig jaar na het afstuderen, niet groter is dan 20% van alle ondernemerskinderen. Sinds 2011 blijkt er uit deze vragenlijst een afnemende bereidheid om het familiebedrijf over te nemen.
Voor de volgende generatie kan opvolging van het familiebedrijf een haalbare en zeer bevredigende carrièrestap zijn, die veel voordeel kan bieden. De afnemende opvolgingsbereidheid wijst erop dat de nieuwe generatie deze bewering niet zonder meer overneemt. Een veel grotere groep jongvolwassenen uit ondernemersfamilies is van plan om zelf een bedrijf op te richten. Deze bevinding suggereert dat het ondernemerschap niet minder aantrekkelijk is geworden, maar dat de aantrekkelijkheid van het familiebedrijf mogelijk afneemt. Voor veel ondernemers zal dit geen prettig bericht zijn. Juist in de komende jaren worden immers veel familiebedrijven, waarin de huidige generatie vaak ouder dan 60 jaar is, met een opvolgingsvraagstuk geconfronteerd. Ondernemers zouden er dus goed aan doen om er niet zomaar vanuit te gaan dat de volgende generatie het familiebedrijf wil overnemen.
Hoe kunt u zelf inspelen op deze ontwikkeling?
Toch zijn de vooruitzichten niet alleen negatief. Familiebedrijven kunnen op verschillende manieren inspelen op deze ontwikkeling, om desondanks te zorgen voor continuïteit binnen het bedrijf. Ten eerste verdient het aanbeveling om de kinderen werkervaring op te laten doen in het familiebedrijf. Dit is een goede manier om de interesse van de kinderen in het familiebedrijf, en de motivatie en geschiktheid voor een uiteindelijke opvolging, in de praktijk te toetsen. Daarnaast moet er op een open en constructieve manier gesproken kunnen worden over alle aspecten van de opvolging binnen het familiebedrijf. Alleen als hieraan voldaan wordt, kan het best haalbare resultaat bereikt worden.
Daarnaast kan er gebruik worden gemaakt van de sterk aanwezige behoefte bij de nieuwe generatie om een eigen bedrijf te starten. Door een nieuw idee te ondersteunen met middelen, raad en daad vanuit het familiebedrijf, kan het familiebedrijf haar activiteiten diversificeren, waarmee een stap gezet kan worden van een familiebedrijf naar een heus 'familieconcern'. Ook kan het verfrissend zijn om bij het verkennen van mogelijke opvolgers een wat bredere opvatting van de familie te hanteren. In voorkomende gevallen zal de huidige generatie er niet aan ontkomen om het bedrijf open te stellen voor ondernemers van buiten de familie. Wij voorspellen dat de management buy-in (MBI) en management buy-out (MBO), die de laatste decennia terrein hebben gewonnen in het MKB, in de komende jaren ook in familiebedrijven steeds belangrijker zullen worden.
Lighthouse coacht en begeleidt de directie van verschillende familiebedrijven, waarbij het soms nuttig kan zijn om in gesprek te gaan met overige familieleden over hun verwachtingen en wensen ten aanzien van het bedrijf. Bij familiebedrijven zijn het succes van het bedrijf, de slagvaardigheid en kwaliteit van de directie, en het bestaan van goede en open communicatie binnen de familie niet los van elkaar te zien.
Wat kan Lighthouse voor u betekenen?
Heeft u behoefte aan een solide analyse van de kansen en mogelijkheden wat betreft de opvolging binnen uw familiebedrijf? Heeft u behoefte aan een ervaren adviseur of coach, die u helpt om nieuwe kansen te zien? Wilt u een familielid ondersteunen bij het opstarten van een nieuw, zelfstandig bedrijf? Lighthouse kan het volledige opvolgingsproces binnen uw familiebedrijf begeleiden, en de randvoorwaarden scheppen waarin de opvolging een bespreekbaar en positief onderwerp kan worden waar alle betrokkenen met vertrouwen naar kunnen kijken. Als u contact opneemt met Lighthouse, vertellen wij u graag meer.
